იაპონური დეკემბერი

ამელი ნოტომის “კრძალვითა და ცახცახით” – გაინტერესებთ რა ხდება მაშინ, როცა ერთმანეთს ეჯახება ორი კულტურა, ორი მენტალიტეტი?მაშინ აირჩიეთ მეგზურად ამელი. მან ეს ყველაფერი პირადად გამოსცადა იაპონურ კომპანიაში მუშაობისას და ევროპელისთვის შესაშური მოთმინებაც გამოიჩინა. ის იყო უფუნქციო თანამშრომელი, რომელსაც უაზრო დავალებებს აძლევდნენ, უკრძალავდნენ იაპონურად საუბარს, უწოდებდნენ გამყიდველს, არარაობას, ინდივუდიალისტს (იაპონელებისთვის ეს უკანასკნელი ეპითეტიც სალანძღავი სიტყვა ყოფილა) და უცხადებდნენ,რომ: “დამორჩილება ყოველთვის შეიძლება. ეს ის არის,რაც დასავლურმა გონებამ უნდა გაიგოს.” ამ ყველაფერს ემატებოდა პირადი კონფლიქტი, რომლის უკანაც იმალებოდა ცნობისმოყვარეობა.საბოლოოდ ამელიმ ერთ წელიწადში მოახერხა კარიერული კიბის ბოლო -ქვედა – საფეხურზე ჩამოსვლა,იაპონურ ხასიათში გარკვევა და მიუხედავად ამ ყველაფრისა მაინც არ დაკარგა იუმორის გრძნობა.(P.S. ამ ნაწარმოების შემდეგ კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ ბუღალტრობაზე უარის თქმა სწორი გადაწყვეტილება იყო 🙂 და კიდევ – იაპონური ტრადიციების თანახმად ძროხების,ღორებისა და გარყვნილების კატეგორიას მივეკუთვნები და დახვეწილობაზე პრეტენზია არ უნდა მქონდეს 🙂

იასუნარი კავაბატას “თოვლიანი მხარე” – ნობელიანტი იაპონელი შიმამურასა და კომაკოს სიყვარულის ისტორიას გვიყვება, მაგრამ ეს ისტორია ჩვეულებრივი არ არის. ალბათ ასეც უნდა იყოს, რადგან მოქმედება განსაკუთრებულ ადგილას –  თოვლიან მხარეში – ვითარდება, სადაც: “სულ სხვანაირი ვარსკვლავებია, ვიდრე ტოკიოში. აქ ისინი სიცარიელეში ანათებენ.” კაცი დაკარგული სერიოზულობისა და გრძნობების დასაბრუნებლად მთებში ადის, ქალს კი საკუთარი უმწეობა აგიჟებს – მართლაც, რა უნდა ქნას გეიშამ, რომელსაც ტურისტი უყვარდება?! გამოსავალი არ ჩანს. ირგვლივ კი თოვლი და იაპონელებისთვის დამახასიათებელი სევდაა…

კობო აბეს “უცხო სახე” – ეს არის ისტორია კაცისა, რომელმაც ქიმიური ექსპერიმენტის შედეგად სახე დაიზიანა. სამყაროში კი, სადაც ადამიანებს სახით აფასებენ, სადაც სულიერი სახე ყველას დაკარგული აქვს, სახის გარეშე დარჩენილისთვის რთულია თავის პოვნა. თანაგრძნობით სავსე მზერით გარშემორტყმული უსახო კაცი მარტოა და ამ მარტოობის დასაძლევად იწყებს ნიღბის შექმნას. და აი, ისიც მზად არის! “ფარდა ნიღბების ტრაგედიაში დაეშვა”, მაგრამ რა მოხდება მაშინ, თუ ნიღაბი ურჩხულად იქცევა? თუ ყველა მოიზომებს მილიონობით ნიღაბს და ბოლოს ყველაზე ყალბს, ყველაზე უხეშს ამოირჩევს და სიმართლის დასაფარად გამოიყენებს? როგორ უნდა “აიდღლიზოს” მიწებებული ნიღაბი? ატომური აფეთქებისას “სახედაკარგული” გოგონა სიკვდილს ირჩევს, ხოლო რა გზას აირჩევს უცხო სახის მქონე კაცი, ამას კობო აბესთან ერთად გაიგებთ…

იუკიო მიშიმას “ოქროს ტაძარი” – 1950 წელს ბუდისტმა მორჩილმა იაპონიის უძველესი დედაქალაქის, კიოტოს, ყველაზე ცნობილი არქიტექტურული ძეგლი – კინკაკუძის ტაძარი დაწვა. მიშიმა, რომელიც ყოველთვის თვლიდა, რომ დაღუპვა მშვენიერებას კიდევ უფრო მეტ სრულყოფილებას ანიჭებდა, შეძრა ამ ფაქტმა და მან შექმნა ბერი მიძოგუტის სახე. 20 წლის შემდეგ იუკიო მიშიმამ მშვენიერების მოკვლა უძველესი იაპონური ტრადიციის აღსრულებით სცადა. რა აერთიანებს ოქროს ტაძრის დაწვასა და თვითმკვლელობას, გარდა მწერლისა? ამ ორ ფაქტს შორის კიდევ არის საერთო – გასაოცარია, მაგრამ მიშიმამ და მიძოგუტიმ მიზანს ვერ მიაღწიეს, რადგან მშვენიერება “ფენიქსს ჰგავს, რომელიც ოქროს ტაძარს თავს დასტრიალებს.” კინკაკუძი დღესაც დგას, მისი პირველადი სახე აღდგენილია და ის ისევ მიუწვდომელია ცეცხლის ალისთვის. რაც შეეხება იუკიო მიშიმას, მისი უკვდავება, მისი მშვენიერი ტაძარი ათლეტური სხეული ან შთამბეჭდავი ჰარაკირი კი არა, წიგნებია, რომლებიც კიოტოს ტაძარზე არანაკლებ სულისშემძვრელია…

ქენძაბურო ოეს “დაგვიანებული ახალგაზრდობა” – რას ნიშნავს ომი, სამწუხაროდ, ყველამ კარგად ვიცით. მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც ომის დამთავრება ცხოვრებას უნგრევს, დაკარგული თაობის გარდა არსებობს დაგვიანებული ახალგაზრდობაც… ოეც ასეთ ადამიანზე გვიამბობს. მას დაბადება დააგვიანდა და იმ აზრით აღიზარდა მილიტარისტული იაპონიის სკოლაში, რომ: “ომი, კიდევ ერთი ომი, და შემდეგ ისევ ომი. ომები არ მთავრდება. ომში არავინ დააგვიანებს. ყველა წავა ომში და ყველა გახდება ჯარისკაცი.” მაგრამ ერთ დღესაც ომი მთავრდება და კამიკაძეობაზე მეოცნებე იაპონელი ბიჭის ილუზიებიც ინგრევა. ის ვეღარ დაეცემა ბრძოლის ველზე იმპერატორისთვის და ვეღარ მოიპოვებს უკვდავებას, ვეღარ მიმართავს სისასტიკეს დაუძინებელი მტრებისკენ. თუმცა ცხოვრებაც გარკვეულწილად ომია, ოღონდ არა ოქროს ომი, არამედ ბინძური ბრძოლა, ბრძოლა, რომელიც ადამიანში თელავს სიკეთის რწმენას, მწვერვალისკენ მიმავალს უკან აგდებს, კვებავს მას ფუჭი იმედებით… ბოლოს კი რჩება მოჩვენებითი სიმშვიდე და დაგვიანებული ახალგაზრდობის აღსარება…