ივლისის მოგზაურობები

ორჰან ფამუქის “უმანკოების მუზეუმი” – როგორია მიუძღვნა მთელი ცხოვრება სიყვარულს და განუწყვეტლივ იტანჯო? ამას ქემალზე უკეთ ვერავინ გვეტყვის, რადგან სწორედ ასეთ – იდეალური სიყვარულისგან ძალიან შორს მყოფ – გრძნობას შესწირა მან ათასობით დღე. კითხვის პროცესში ისეთი შთაბეჭდილებაც კი დამრჩა, რომ მას სინამდვილეში თავისი მტანჯველი სიყვარული უყვარდა და არა ფუსუნი. ამ ავადმყოფური განცდის შედეგად ორჰან ბეის მკითხველებისთვის ასე ნაცნობ და საყვარელ ქალაქ სტამბოლში შეიქმნა უმანკოების მუზეუმი (რომელიც, მოგეხსენებათ, მხოლოდ მწერლის ფანტაზიის ნაყოფი არ არის), რომლის მიზანიც ადამიანებში სიამაყის გაღვიძებაა. “ჯერჯერობით მხოლოდ ევროპელები ამაყობენ საკუთარი თავით, მსოფლიოს დიდ ნაწილს კი რცხვენია. ის, რაც ჩვენში სირცხვილის გრძნობას იწვევს, მუზუმში რომ იყოს გამოფენილი, მაშინვე გახდებოდა სიამაყის საგანი…” და უმანკოების მუზუმშიც გაჩნდნენ ექსპონატები: ყვითელი ფეხსაცმელი, მოწეული სიგარეტები, ფოტოები… წარსული ისევე დაიმალა ნივთებში, როგორც სულში… და არა მხოლოდ ქემალისა და ფუსუნის – ახალგაზრდა ორჰანის, ჯევდეთ ბეისა და მისი ვაჟიშვილების, ზოგადად თურქეთის მთელი თაობების წარსული…

ელიზაბეტ ჯილბერტის -“ჭამე, ილოცე, შეიყვარე” – ამ ნაწარმოებს შემიძლია პირდაპირი მნიშვნელობით ვუწოდო მოგზაურობა და ძირითადი მიზეზი, რატომაც გადავწყვიტე ელიზაბეტ ჯილბერტის გაცნობა, სწორედ ეს იყო. იტალია და ინდოეთი ყოველთვის განსაკუთრებით მაინტერესებდა (ინდონეზიაზე შედარებით ზედაპირული წარმოდგენა მქონდა) და სიამოვნებით გავუდექი გზას ავტორთან ერთად, რომელმაც იტალიაში  გენიალური სამზარეულოსა და არანაკლებ გენიალური იტალიელების დახმარებით ნამდვილი სიამოვნება იპოვა (აქ კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ იტალიელები და ქართველები ძალიან ვგავართ ერთმანეთს: )), ინდოეთში ლოცვით სულიერ სიმშვიდეს მიაგნო, ინდონეზიაში კი გული ისევ გაუღო სიყვარულს და ცხოვრება თავიდან დაიწყო. ასე დასძლია ერთ წელიწადში სრულიად უმიზეზო დეპრესიით გატანჯულმა ამერიკელმა ცხოვრებისეული სირთულეები…მართლაც, ამ ქვეყნად სულ სამი რამაა, რის გარეშეც ცხოვრება შეუძლებელია – ლოცვა, სიყვარული და ჭამა. ასე რომ, “ჭამე, ილოცე, შეიყვარე!”… სხვათა შორის, ნაწარმოების დასრულების შემდეგ “პროფესიულმა ეგოიზმმა გამკრა” – დარწმუნებული ვარ, იგივე შედეგის მიღწევა მხოლოდ საქართველოში მოგზაურობითაც შეიძლებოდა 🙂

ამელი ნოტომის “მკვლელის ჰიგიენა” – საგამოცდო ციებ-ცხელებასთან დაკავშირებით, მსუბუქი მოგზაურობა მჭირდებოდა, ამიტომ ელიზაბეტ ჯილბერტის შემდეგ ისევ “მსუბუქ” მწერალს მივადექი. ამელი ნოტომს უკვე ვიცნობდი, მაგრამ ამჯერად იაპონია არაფერ შუაშია : ) მაშ ასე, თქვენს წინაშეა ნობელიანტი მწერალი, რომელიც სასიკვდილოდაა განწირული, მის სარეცელთან “აყუდებული” ჟურნალისტთა მთელი ამალა და მხოლოდ ერთი რჩეული, საუბრები ლიტერატურაზე, კულინარიაზე, ადამიანებზე…და მთავარი – მწერლის ცხოვრების საიდუმლო, რომელიც მის დაუმთავრებელ რომანშია ასახული…

არტურო პერეს-რევერტეს “ღირსების საქმე” – მე და არტურო რომ დავმეგობრდით, ეს ძველი ამბავია. ამჯერად სულ ცოტა ხნით შევხვდით ერთმანეთს ღირსების საქმესთან დაკავშირებით, რომელსაც სამი მთავარი მონაწილე ჰყავს – მანოლო და მარია, ქალებით მოვაჭრე  ალმეიდა…და კიდევ – სიყვარული, ხელჩართული ბრძოლები, გზატკეცილზე მიმავალი სატვირთო მანქანა და ზღვა… მოკლედ, ჭეშმარიტი კინოსცენარია, ოღონდ, იმედია ეკრანიზაცია “სამხრეთის დედოფალს” არ ჰგავს (რომლის წაკითხვის სურვილიც კი დამეკარგა)…

ბორის აკუნინის “ლევიათანი” – ბორის აკუნინს დიდი ხანია ვიცნობ (თუმცა ჯერ არც ისე კარგად). მისგან ყოველთვის საინტერესო მოგზაურობას ველოდი და არც ეს შემთხვევა იყო გამონაკლისი. ამჯერად ჰერმეტული დეტექტივის ეპიცენტრში აღმოვჩნდი, გავხდი საუკუნის მკვლელობის მოწმე, ვისაუზმე ერთ მაგიდასთან ცივსისხლიან მკვლელთან ერთად, მაჰარაჯას საგანძურის საიდუმლო ამოვხსენი და რაც მთავარია, უზარმაზარი “ლევიათანის” გემბანზე გავისეირნე ერასტ ფანდორინთან ერთად. უნდა აღვნიშნო, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ერთ-ერთი დამნაშავე გემზე “ასვლისთანავე” ამოვიცანი და მეორეც საკმაოდ სწრაფად, დასასრული მაინც მოულოდნელი აღმოჩნდა…ერასტსა და ბორისთან ნაცნობობა აუცილებლად გაგრძელდება და შემდეგი გაჩერება “ნეფრიტის კრიალოსანი” იქნება (რატომღაც, ცუდი ჩვევა მაქვს და თანმიმდევრობას ვარღვევ 🙂 )…

თეოდორ დოსტოევსკის “დამცირებულნი და შეურაცხყოფილნი” – ეს არის მორიგი ისტორია ფიოდორის სტილში – პოეტური, ლამაზი, სასტიკი ამბავი დამცირებულ და შეურაცხყოფილ ადამიანებზე, მიტოვებულ ბავშვებზე, გაგიჟებულ მშობლებზე, განწირულ იდეალისტებზე… მოკლედ, დაკარგულ ადამიანებზე, რომლებმაც არ იციან, საით წავიდნენ…კიდევ, ეგოიზმზე, ინტერესთა კონფლიქტზე, გარყვნილებაზე, დანაშაულზე…და ამ ყველაფრის ფონზე ჯოჯოხეთურ, უაზრო და არანორმალურ ცხოვრებაზე…რატომღაც, ამ ნაწარმოებმა უფრო “იდიოტი” გამახსენა, კერძოდ კი თავადი მიშკინის და ნასტასია ფილიპოვნას ურთიერთობა…

პატრიკ ზიუსკინდის “მტრედი” – ცხოვრებაში ხდება ისეთი მოვლენები, რომლებიც ჩვეულ ყოველდღიურობას თავდაყირა აყენებს და ადამიანს აიძულებს, სხვა თვალით შეხედოს საკუთარ არსებობას. ასეთი მოვლენა შეიძლება ერთი შეხედვით წვრილმანიც კი იყოს – მაგალითად, მტრედის მოფრენა. თუ გაინტერესებთ როგორ შეცვალა იონათან ნოელის ცხოვრება ამ უწყინარმა ფრინველმა, მაშინ პატრიკ ზიუსკინდს უნდა მიმართოთ ; )…