ღმერთისა და სატანის ბრძოლა ფრანგულად

“სატანა ღმერთს ებრძვის, ბრძოლის ველი კი ადამიანთა გულებია” – ფიოდორ დოსტოევსკი

ადამიანების გულებში ღმერთისა და სატანის ბრძოლა იმდენივე წელს ითვლის, რამდენსაც თავად ადამიანი. ამიტომ გასაკვირი არაა, რომ ამ თემას მთავარი ადგილი უჭირავს ლიტერატურაშიც და სულაც არ არის აუცილებელი, რომ ეს პირდაპირი მნიშვნელობით გავიგოთ… თუმცა ჟორჟ ბერნანოსისა და გუსტავ ფლობერის წიგნებში ეს ბრძოლა თვალნათლივაა წარმოჩენილი.

ფრანებით მოჭედილი ცა

რომენ გარიმ თავისი ბოლო რომანი 1980 წელს დაწერა და სიცოცხლე თვითმკვლელობით დაასრულა. ეს ერთგვარი გამომშვიდობებაა მკითხველთან, ღირსეული ნაბიჯი უკვდავებისკენ…

Alabama Song

იცნობთ ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდს? მაშინ ზელდას შესახებაც გსმენიათ. ფართო მასებისთვის ის ცნობილი მწერლის მეორე ნახევარია, თუმცა ცოტამ თუ იცის ვინ იყო რეალურად ზელდა სეირი.

ალმა

ჟერემი ფელსენი საფრანგეთიდან მავრიკის კუნძულზე მიემგზავრება, რათა გადაშენებული ფრინველის – “დოდოს” და საკუთარი წინაპრების კვალს მიაგნოს… დოდო ფელსენი მავრიკიდან პარიზში მიდის პირველ რიგში საკუთრი თავის პოვნის მიზნით… ისინი გეოგრაფიულად ცდებიან ეთმანეთს, თუმცა ლე კლეზიო მაინც ახერხებს მათი და ჩვენი ცხოვრების გზების გადაკვეთას ერთ წერტილში – ეს არის ალმა! აქ დასახლდნენ პირველი ფელსენები და აქვე დასრულდა მათი ყოფა კუნძულზე – დარჩა მხოლოდ ავადმყოფი დოდო და შემდეგ ისიც გაქრა საფრანგეთის მაწანწალათა შორის… სამაგიეროდ არ გამქრალა მავრიკი და ის ადამიანები, რომლებიც აქ ცხოვრობდნენ… წიგნის ფურცლებზე შემორჩნენ კრისტალი, ადიტი და სხვები… იმიტომ, რომ სწორედ ისინი არიან ამ წიგნის მთვარი გმირები – ალმა, მავრიკი და ისინი, ვინც ამ ცის ქვეშ არსებობს და მეხსიერებას ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიოს წყალობით შემორჩება, თუნდაც ფიზიკურად დოდოსავით გადაშენდეს…

დიუმას თავბდრუდამხვევი სამყარო

გახსოვთ პირველი შეხვედრა ალექსანდრ დიუმასთან? მე მახსოვს! მახსოვს, როგორ გადავშალე მწვანე წიგნი და როგორ გადავეშვი იმ თავბრუდამხვევ სამყაროში, რომელმაც სამუდამოდ ჩამითრია…

უცხო სახელად მერსო

“დღეს დედა გარდაიცვალა, ან იქნებ – გუშინ” – რას გეუბნებათ ეს ფრაზა? როგორი ადამიანი შეიძლება იყოს ამ სიტყვების ავტორი? ზუსტად ისეთი, როგორიც მერსოა… დიახ, მერსოსთვის უცხოა ყოველგვარი გრძნობები, წესები… ის ცხოვრობს პირადი ცხოვრებით – სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობით. პირადია მისი ურთიერთობა ქალთან, დედასთან, იმ ადამიანთანაც კი, რომელსაც ერთი შეხედვით ბანალური მიზეზის გამო კლავს… მან ხომ მზე დაუჩრდილა, ანუ ის ერთადერთი, რაც უყვარდა საძულველი ჩრდილით დაუფარა… და რას ფიქრობთ, რას იმსახურებს მერსო – სიკვდილს თუ სიცოცხლეს? რას იმსახურებს უცხო, რომელიც სიკვდილთან პირისპირ დარჩენილიც კი უარყოფს ღმერთს, არ გვიხსნის საკუთარ სულს და არ ტირის დედის დაკრძალვაზე? რას იმსახურებს მერსო, რომელიც საზოგადოებისთვის გულქვაა? ამას თავად გულქვა საზოგადოება გადაწყვეტს… თუმცა ჩვენც გვაქვს არჩევანის უფლება – განვსჯით უცხოს, სახელად მერსოს თუ ხელს გავუწვდით მას…

ქალთა ბედნიერება

ფრანგულ ლიტერატურას საკმაოდ კარგად ვიცნობ. ეს ალბათ ოჯახის ბიბლიოთეკის დამსახურებაა, რომელიც რატომღაც ყველაზე დიდი რაოდენობით სწორედ ამ ქვეყნის წარმომადგენელ კლასიკოსთა ნაწარმოებებს მოიცავს (საბჭოთა დროს წიგნების შოვნა ხომ მარტივი საქმე არ გახლდათ) და კიდევ დედაჩემის, რომელიც პროფესიის გავლენით თავადაც ღრმადაა ჩახედული ფრანგულ კლასიკაში… ყველაზე მეტად კი მაინც იმის, რომ ეს ცალსახად არის ის ქვეყანა, რომელმაც უამრავი დიდი შემოქმედი აჩუქა მსოფლიოს (აბა დაკვირდით – ქართველი მწერლების გარდა, ვის ვკითხულობთ ყველაზე ხშირად? ამერიკელ, ფრანგ, ბრიტანელ და რუს ავტორებს, რადგან მათ შორის უზარმაზარი არჩევანი გვაქვს). მათგან ერთ-ერთი გამორჩეულია ჩემთვის ემილ ზოლა – რუგონ-მაკარების შეუდარებელი საგის ავტორი.

მშვიდობით, გარი კუპერ

გაიცანით, ეს ლენია! ლენი “დემოგრაფიული აფეთქების” თაობის წარმომადგენელია, ახალი დაკარგული თაობის. ის დაემშვიდობა გარი კუპერს ანუ ამერიკულ ოცნებას (თუმცა გარის ფოტოს ჯიბით ატარებს) და შვეიცარიის მიაშურა – პატარა დათოვლილ სამოთხეს, რომელსაც თავი შეაფარეს ადამიანებმა, რომლებსაც ალერგია აქვთ სამყაროზე, რომელიც გეოგრაფიას ცხელი წერტილებით სწავლობს. აქ მან ციხესიმაგრე აიშენა და მას სიჩუმის, უარყოფის და გაუცხოების გალავანი შემოავლო…

ცხოვრების გაკვეთილები პატარა პრინცისგან

“ყველა დიდი ხომ ბავშვი იყო ოდესღაც (მაგრამ ძალიან ცოტას ახსოვს ეს).”

ლიტერატურის მოყვარულებს ალბათ ძალიან ბევრი წიგნი წაგიკითხავთ… ბევრი დაგავიწყდათ, ბევრი დეტალურად გახსოვთ… იცით, რა? მგონია, რომ ყველა წიგნი (თუნდაც ცუდი) რაღაცას გვასწავლის, მაგრამ იშვიათია წიგნი, რომელიც გადატრიალებას ახდენს ჩვენში (წლებთან ერთად ასეთი მძაფრი ემოციის განცდა იშვიათდება). ცოტაა პერსონაჟი, რომელიც იმდენ რამეს გვასწავლის, რამდენიც პატარა პრინცმა შეძლო!

მოჩვენება პარიზის ოპერის თეატრიდან

კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება პარიზის ოპერის თეატრში! აქ გენიალურ კომპოზიტორთა შედევრების მოსასმენად მოხვედით? წინ მართლაც დიდი სიამოვნება გელით, მაგრამ სულ სხვა კუთხით – ოპერის თეატრი ამოუხსნელ საიდუმლოს ინახავს! დიახ, დიახ, თქვენ ვერ დაჯდებით კონკრეტულ ლოჟაში, რადგან ის ოპერის მოჩვენებას ეკუთვნის და თუ მაინც წახვალთ რისკზე, მუსიკისთვის ნამდვილად ვერ მოიცლით. აჩრდილს ხუმრობა არ უყვარს! მან თავის სამყოფელად თეატრი აირჩია, თავისი გული კი ახალგაზრდა მომღერალს აჩუქა. მან ასე გადაწყვიტა და მის ნებას ვერავინ შეეწინააღმდეგება – ვერც ოპერის ახალი ხელმძღვანელობა, ვერც მომღერლის სიყვარული და ვერც გასტონ ლერუ… და, რა თქმა უნდა, ვერც ჩვენ… მხოლოდ ისღა დაგვრჩენია, მის ნაკვალევს გავყვეთ, თეატრის ყველა კუთხეში შევიხედოთ… და, რაც მთავარია, მისი – ოპერის მოჩვენებად წოდებული გენიალური კომპოზიტორის, ერიკის ბნელ სულში…