ენდი უორჰოლის ფილოსოფია

იცნობთ ენდი უორჰოლს? და ვინ არის ის? ამ კითხვაზე მოკლე და კონკრეტული პასუხის გაცემა მარტივი სულაც არ არის. ის იყო მხატვარი, მწერალი, დიზაინერი, რეჟისორი, პროდიუსერი… თუმცა ალბათ უფრო სწორი იქნება თუ ვიტყვით, რომ ენდი უორჰოლი უბრალოდ 60-იანების თანამედროვე ხელოვნების კერპია. დიახ, დიახ, მისი სახელის ხსენებისას სწორედ ეს გაგახსენდებათ და არა მისი ნამუშევრები თუნდაც კინოში… ამიტომ თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ამ ადამიანმა თავად შექმნა საკუთარი თავი და საკუთარი ფილოსოფია. სწორედ ამას ამტკიცებს მისი წიგნიც, რომელიც ერთი დიდი მონოლოგია. ენდი ელაპარაკება საკუთარ თავს და არა ჩვენ, თავის მეორე “მეს” უამბობს ნაწყვეტებს იმ ისტორიებიდან, რომლებიც მისი ძალიან საინტერესო (და ალბათ ძალისნ უცნაური, არაჩვეულებრივი) ცხოვრების ნაწილია… და ამ ამბებით ერთ რამეს ხდის ფარდას – საკუთარ უკიდეგანო მარტოობას… იმ მარტოობას, რომელიც ვერც ჰოლივუდის ნაღებ საზოგადოებაში ტრიალით დაამარცხა, ვერც “მიმდევრების” არმიის შეძენით და ვერც ხელოვნების ლამის ყველა სფეროში “ხელის ფათურით”… იმიტომ, რომ მას უყურებდა მთელი სამყარო, მაგრამ სულში არავინ “შეახედა”…

ნორვეგიული ტყე

“…I once had a girl, or should I say, she once had me…” – The Beatles – “Norwegian Wood”

გიფიქრიათ ოდესმე, თუ როგორი იქნებოდა ზრდასრული ჰოლდენ კოლფილდი? ალბათ ძალიან ბანალურ ამერიკელად იქცეოდა – შესამჩნევი ღიპით, მოსაწყენად სტაბილური ცხოვრებით და ტრივიალური ფიქრებით, რომლებსაც არაფერი ექნებოდათ საერთო იხვების გადაფრენასა და ჭვავის ყანასთან… თუმცა მე მაინც მგონია, რომ ჰოლდენის მსგავსი ადამიანები არასდროს იზრდებიან – ზოგჯერ პირდაპირი გაგებით, ზოგჯერ კი – გადატანითი მნიშვნელობით… ზოგიერთი ადამიანი უბრალოდ განწირულია იმისთვის, რომ არასდროს გაიზარდოს, ზოგი კი პირიქით – იზრდება და უყურებს, როგორ რჩებიან სხვები მარად ახალგაზრდებად. ასეთ ადამიანებზე გვიყვება ჰარუკი მურაკამიც – კაცი, რომლის წიგნებიც ერთდროულად არის თანამედროვეც და საოცრად “ძველ-იაპონურიც”…

ზაფხული სულაკაურთან ერთად

ჯონ გრინის “ბედის ვარსკვლავის ბრალია” – „არა, ეს კიბოთი დაავადებულის შესახებ დაწერილი მორიგი წიგნი არ არის… ასეთ წიგნებში კიბოთი დაავადებული საქველმოქმედო აქციებს მართავს სხვების დასახმარებლად, ამ საქმიანობაში ცხვირჩარგული კი სიკეთის განსახიერება ხდება. ის უყვართ და აფასებენ, რადგან კიბოსთან საბრძოლველად მემკვიდრეობას ტოვებს…“ ეს არის ჰეზელ გრეისისა და ავგუსტუს უოტერსის ისტორია, რომლებსაც სიყვარული ძალიან შეუფერებელ დროს ესტუმრათ – მაშინ, როდესაც უკურნებელ სენს ებრძოდნენ. ებრძოდნენ სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობით – არ ნებდებოდნენ და ოცნებობდნენ კიდეც, მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლოა ყოველი წუთი უკანასკნელი ყოფილიყო მათთვის, შესაძლოა ვერც კი გადაეტანათ გრძელი გზა ამსტერდამისკენ, რომელიც მათ საყვარელ მწერალთან აშორებდა… და მათ გაიმარჯვეს – დაამარცხეს სიბრალული და უიმედობა…

თბილისის წიგნის მე-16 საერთაშორისო ფესტივალი