ორჰან ფამუქს ალბათ იცნობთ. ქართულად მისი ყველა წიგნი გვაქვს, გარდა ჯერჯერობით უკანასკნელისა, თუმცა, როგორც ამბობენ, უახლოეს მომავალში ამ დანაკლისსაც შევივსებთ (“ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა” უკვე მუშაობს ამ საკითხზე). წითური ქალი თურქეთიდან შემოვა ჩვენს ცხოვრებაში და ჩვენც გავყვებით ჯემს ჯერ ჭის სათხრელად, შემდეგ კი – პირველ სიყვარულსა და პირველ ცოდვასთან შესახვედრად… და გავყვებით ბოლომდე, რათა მასთან ერთად გავიაროთ გრძელი გზა ძიებისა… ჩვენც მასთან ერთად შევალთ სოფოკლესა და ფირდოუსის სამყაროში (რა ფორმით, ეს თავად ნახეთ) და შევიგრძნობთ ნამდვილი თურქეთის სურნელს… და გავოცდებით… გავოცდებით იმ დასასრულით, რომელიც ორჰან ბეიმ შეურჩია ოსტატის, მისი ჯერ კიდევ ძალიან ახალგაზრდა შეგირდისა და წითური ქალის ისტორიას… თუმცა ალბათ სწორედ ესაა კარგი წიგნის ერთ-ერთი დამახასიათებელი ნიშანი – დასასრული, რომელსაც ვერასდროს დავივიწყებთ… მეტი
წითური ქალი თურქეთიდან
29 სექ 2017 დატოვე კომენტარი
in თურქული, ლიტერატურა ტეგები:ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ორჰან ფამუქი, წითური ქალი
სტამბოლის უცნაური ფიქრები
09 სექ 2016 დატოვე კომენტარი
in თურქული, ლიტერატურა ტეგები:დიოგენე, ეკა ახვლედიანი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ორჰან ფამუქი, სტამბოლი, ჩემი უცნაური ფიქრები, et cetera
კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება სტამბოლში – მევლუდის ქალაქში! დიახ, ჩვენი ძველი ნაცნობი ორჰან ბეი ისევ სტამბოლზე გვიამბობს. მოხეტიალე გამყიდველი და მისი მრავალფეროვანი ოჯახი სწორედ იმიტომ გადმოგვცემენ საკუთარი (ჩემო მოკრძალებული აზრით, ძალიან საინტერესო) ცხოვრების ამბავს, რომ სტამბოლის მრავალწლიანმა ისტორიამ ჩვენს თვალწინ გაირბინოს. ჩვენც მათთან ერთად მივუყვებით ძველი ქალაქის ქუჩებს, თითქოს შევიგრძნობთ ბოზას გემოსა და ქაბაბის სურნელს, მევლუდთან ერთად ვუგდებთ ყურს უცნაურ ფიქრებს, ვუყურებთ, თუ როგორ იცვლება ქალაქი 1969 წლიდან 2012 წლამდე, ათასგვარ საქმეს ვკიდებთ ხელს, უამრავ ადამიანს ვხვდებით და საბოლოოდ იცით რას ვაცნობიერებთ? ცხოვრებაში ყველაფერი შეიძლება მოხდეს, ქალაქშიც, ქვეყანაშიც… შეიძლება სტამბოლის ქუჩები სამხედრო აჯანყებებმა, რუსეთისა და ჩინეთის მომხრე კომუნისტებისა და ისლამისტების გამოსვლებმა მოიცვას, ოჯახური საკვები და სასმელი ქარხნულმა შეცვალოს, მიწურები კი – ცათამბრჯენებმა, მაგრამ ყოველთვის იარსებებს რაღაც, რაც ყოველთვის იგივე დარჩება. ეს რაღაც კი სტამბოლის სულია, მისი უცნაური ფიქრები… ბედისწერა, რომელიც ერთხელაც აუცილებლად მიახვედრებს უბრალო გამყიდველს, რომ მის ცხოვრებაშიც მოვიდა ბედნიერება… მეტი
თბილისის წიგნის მე-16 საერთაშორისო ფესტივალი
29 მაისი 2014 20 Comments
in ლიტერატურა, ქართული ტეგები:ანა პოლიტკოვსკაია, არტანუჯი, ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, ბოჰუმილ ჰრაბალი, გაბრიელ გარსია მარკესი, დიოგენე, დიოგენეს ბიბლიოთეკა, ეგრე გააგრძელე ჯივზ, ელიფ შაფაქი, ვემსახურებოდი ინგლისის მეფეს, ვენერას სიზმარი, ვუდი ალენი, ვუდჰაუსი, თამარ სუბელიანი, თანამდევი მოვლენები, თბილისის წიგნის მე-16 საერთაშორისო ფესტივალი, ინტელექტი, იროელთა ქრონიკები, კაფკა პლაჟზე, კინობიბლიოთეკა, კორალაინი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ლოგოს პრესი, მარი ბექაური, მეორე მხარე, ნატო დავითაშვილი, ნილ გეიმანი, ნისლებში და ნისლებს მიღმა, ნისლი, ოლდოს ჰაქსლი, ორჰან ფამუქი, ოქროს გალია, პალიტრა L, პრაღის სასაფლაო, პუტინის რუსეთი, რეზო ჭეიშვილი, სალმან რუშდი, სალომე ბენიძე, საოცარი ახალი სამყარო, სერია ამერიკელები, სიესტა, სტამბოლელი ნაბიჭვარი, სტივენ კინგი, სხვა ფერები, უინსტონ გრუმი, უმბერტო ეკო, ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლები, ფლორენციელი ჯადოქარი, ფორესტ გამპი, შავი წყალი, შენი თავგადასავალი, შირინ ებადი, წიგნი, ჯოის კეროლ ოუტსი, ჰარუკი მურაკამი
შემოდგომა თურქეთში
25 ნოე 2013 10 Comments
in თურქული, ლიტერატურა ტეგები:ახალი ცხოვრება, დაღი, ელიფ შაფაქი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ორჰან ფამუქი, ორჰან ქემალი, პალიტრა L, რეშად ნური გიუნთექინი, სიყვარულის ორმოცი წესი, უცხო ქალი
ორჰან ფამუქის “ახალი ცხოვრება” – ერთ მშვენიერ დღეს ჩვეულებრივმა თურქმა სტუდენტმა წიგნი წაიკითხა და ამ წიგნმა მთელი მისი ცხოვრება შეცვალა. ამ დღიდან ის გზას დაადგა – უმისამართოდ, უმიზნოდ… გადადიოდა ავტობუსიდან ავტობუსში, გზაში უყურებდა ფილმებს და მიდიოდა ახალი ცხოვრებისკენ… მისი წარსული და მომავალი ისევე განადგურდა, როგორც ამ წიგნის ყველა მკითხველის… ახალი ცხოვრების ნაცვლად კი უცნაურ სიყვარულს და უცნაურ შეთქმულებას გადააწყდა… არარეალურ სამყაროშიც კი ყველაფერი ოცნებას არ ჰგავს და ახალი სიცოცხლეც ძალიან გვიან მოდის. მით უფრო, თურქეთში – აღმოსავლეთისა და დასავლეთის გასაყარზე… მეტი
ორჰან ბეის შავი წიგნი
04 სექ 2013 12 Comments
in თურქული, ლიტერატურა ტეგები:ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ორჰან ფამუქი, სტამბოლი, შავი წიგნი
“ქალაქისა და ცხოვრების მიერ დაფარული საიდუმლოს ამოხსნა მხოლოდ ასე, ისტორიების მოყოლით, შეიძლება.”
ორჰან ფამუქი ჩემი ძველი “მეგობარია”. მისი გმირები ყოველთვის ძალიან საინტერესო “მოგზაურობებში” გვიწვევენ. ამჯერად გალიპ ბეიმ ( რომლის სახელიც გამარჯვებას ნიშნავს) ცოლი რუია (“ოცნება”) და ბიძაშვილი ჯელალი (“დიდება”) დაკარგა! და მათ ძებნაში მასთან ერთად სტამბოლიც ჩაერთო – ჭეშმარიტად ფანტასტიკური ქალაქი, რომელიც აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის გაიჭედა და დროთა სვლაში დაიკარგა. ორჰან ბეის სტამბოლში ტრადიციულად თოვს და ზამთრის ძილში ჩაძირული ქალაქი გაზაფხულს, გამოღვიძებას ელოდება. მანამდე კი მის ქუჩებში მოხეტიალე ადამიანები სიზმრებს ჰგვანან. ასეთივე ადამიანია გალიპიც, რომელიც “ოცნებისა” და “დიდების” ძებნაში საკუთარ თავს კარგავს და პოულობს… მეტი
მდუმარე აღმოსავლეთი
24 თებ 2013 10 Comments
in თურქული, ლიტერატურა ტეგები:აღმოსავლეთი, ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, დასავლეთი, თურქეთი, ისლამი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, მდუმარე სახლი, ორჰან ფამუქი
სავარძელში ვზივარ… გვერდით ჩაის ჭიქა და ორჰან ფამუქის მორიგი წიგნი მიდევს… თითქოს განსაკუთრებული არაფერი ხდება – ყოველდღიურად ვკითხულობ თუნდაც რამდენიმე ფურცელს და დროებით მწერლის სამყაროში გადავდივარ, მაგრამ ეს შემთხვევა გამორჩეულია – მდუმარე აღმოსავლეთში წიგნიდან წიგნამდე არ ვცხოვრობთ – მდუმარე აღმოსავლეთი საუკუნეები გრძელდება… მდუმარე სახლი მხოლოდ დანგრევის პირას მისული ძველი შენობა არ არის და არც მხოლოდ თურქეთია – ის მთელი აღმოსავლეთია, რომელიც უსარგებლო, ყალბ მდუმარებაში, სიმშვიდეშია ჩაძირული და ვერაფრით დგამს ნაბიჯს დასავლეთისკენ… მეტი
დიოგენეს ბიბლიოთეკა
24 ნოე 2012 34 Comments
in ამერიკული, ბრიტანული, თურქული, იტალიური, ლიტერატურა, სამხრეთაფრიკული, ჩეხური ტეგები:გზაზე, დაიკიდე ჯივზ, დროშები მტვერში, ედით უორტონი, ვუდჰაუსი, კარდინალი მარტინი, კირჩხიბის ტროპიკი, კუნდერა, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, მებრძოლთა კლუბი, მისნის ღამე, ორჰან ფამუქი, ოსტერი, პალანიკი, რა სწამს მას ვისაც არ სწამს, სირცხვილი, სტამბოლი მოგონებები და ქალაქი, უმანკოების ხანა, უმბერტო ეკო, ფოლკნერი, ყოფიერების აუტანელი სიმსუბუქე, ჯეკ კერუაკი, ჯონ მაქსველ კუტზეე, ჰენრი მილერი
სულ ახლახანს წიგნების სერია ,,დიოგენეს ბიბლიოთეკა” ,,გალას” გამარჯვებული გახდა. ალბათ ამ გადაწყვეტილებას ყველა ბიბლიოფილი დაეთანხმება, რადგან მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო დროს “სერიული” გამოცემები საკმაოდ ხშირია, უმეტეს შემთხვევებში გამომცემლები უკვე ათასჯერ გამოცემულ ძველ თარგმანებს გვთავაზობენ. ამ მხრივ “დიოგენეს ბიბლიოთეკა” ნამდვილად სიურპრიზი აღმოჩნდა – წიგნის ფესტივალიდან მოყოლებული მუდმივად გვიკეთებენ საჩუქარს (მერე რა, თუ ერთ ან ორ კვირაში ერთხელ არ გამოდის მორიგი ტომი და არც “განსაკუთრებულადაა” გაფორმებული – სამაგიეროდ, შერჩეულ ავტორებს, თარგმანსა და მოკრძალებული დიზაინს ვერაფერს დავუწუნებთ) ისეთი წიგნების სახით, რომლებსაც დიდი ხანია ველოდით… მეტი
“სტამბოლი – მოგონებები და ქალაქი”
22 აგვისტო 2012 24 Comments
in თურქული, ლიტერატურა ტეგები:ბეიოღლუ, ბოსფორი, თეშვიქიე, თურქეთი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ნიშანთაში, ორჰან ფამუქი, სტამბოლი მოგონებები და ქალაქი
ორჰან ფამუქთან ძველი “მეგობრობა” მაკავშირებს. ჩვენი ნაცნობობა “მე წითელი მქვიას” ფურცლებზე დაიწყო. მანამდე თურქეთს მხოლოდ ზედაპირულად ვიცნობდი რეშად ნური გიუნთექინის დახმარებით. ორჰან ბეისთან ერთად კი ვიმოგზაურე ძველ ოსმალეთში და მაშინდელი მხატვრები გავიცანი, გავიგე მისი აზრი სხვადასხვა თემაზე, მათ შორის დოსტოევსკის შემოქმედებაზე, თვალნათლივ დავინახე კულტურათა და ხალხთა განმასხვავებელი მახასიათებლები, გავერკვიე ისლამურ ფუნდამენტალიზმში, გავყევი თურქეთის განვითარების გზას ერთი ოჯახის და ერთი წყვილის ცხოვრების ფონზე…
ამჯერად ისევ სტამბოლში აღმოვჩნდი – ქალაქში, რომელსაც უკვე ძალიან კარგად ვიცნობ (ისევ და ისევ ორჰანის დახმარებით). ისეთი შთაბეჭდილება მაქვს, რომ თეშვიქიე, ნიშანთაში, ბეიოღლუ და ბოსფორი საკუთარი თვალით მაქვს ნანახი და გზადაგზა სტამბოლისთვის დამახასიათებელ სევდასაც ვგრძნობ… თუმცა ჩემთვის ეს ქალაქი მაინც უცხოა და არაფერი აქვს საერთო ჩემს პირად მოგონებებთან. გარე თვალი ყოველთვის ეგზოტიკურს ეძებს… მეტი
ივლისის მოგზაურობები
30 ივლ 2012 34 Comments
in ამერიკული, ბელგიური, გერმანული, ესპანური, თურქული, ლიტერატურა, რუსული ტეგები:აკუნინი, არტურო პერეს-რევერტე, დამცირებულნი და შეურაცხყოფილნი, დოსტოევსკი, ზიუსკინდი, ლევიათანი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, მკვლელის ჰიგიენა, მტრედი, ნოტომი, ორჰან ფამუქი, სტამბული, უმანკოების მუზეუმი, ფანდორინი, ღირსების საქმე, ჭამე ილოცე შეიყვარე, ჯილბერტი
ორჰან ფამუქის “უმანკოების მუზეუმი” – როგორია მიუძღვნა მთელი ცხოვრება სიყვარულს და განუწყვეტლივ იტანჯო? ამას ქემალზე უკეთ ვერავინ გვეტყვის, რადგან სწორედ ასეთ – იდეალური სიყვარულისგან ძალიან შორს მყოფ – გრძნობას შესწირა მან ათასობით დღე. კითხვის პროცესში ისეთი შთაბეჭდილებაც კი დამრჩა, რომ მას სინამდვილეში თავისი მტანჯველი სიყვარული უყვარდა და არა ფუსუნი. ამ ავადმყოფური განცდის შედეგად ორჰან ბეის მკითხველებისთვის ასე ნაცნობ და საყვარელ ქალაქ სტამბოლში შეიქმნა უმანკოების მუზეუმი (რომელიც, მოგეხსენებათ, მხოლოდ მწერლის ფანტაზიის ნაყოფი არ არის), რომლის მიზანიც ადამიანებში სიამაყის გაღვიძებაა. “ჯერჯერობით მხოლოდ ევროპელები ამაყობენ საკუთარი თავით, მსოფლიოს დიდ ნაწილს კი რცხვენია. ის, რაც ჩვენში სირცხვილის გრძნობას იწვევს, მუზუმში რომ იყოს გამოფენილი, მაშინვე გახდებოდა სიამაყის საგანი…” და უმანკოების მუზუმშიც გაჩნდნენ ექსპონატები: ყვითელი ფეხსაცმელი, მოწეული სიგარეტები, ფოტოები… წარსული ისევე დაიმალა ნივთებში, როგორც სულში… და არა მხოლოდ ქემალისა და ფუსუნის – ახალგაზრდა ორჰანის, ჯევდეთ ბეისა და მისი ვაჟიშვილების, ზოგადად თურქეთის მთელი თაობების წარსული…
ზაფხულის პირველი მოგზაურობები
30 ივნ 2012 15 Comments
in ბრიტანული, თურქული, ლიტერატურა, ფრანგული, შვეიცარიული ტეგები:ავარია, ბატონი იბრაჰიმი და ყურანის ყვავილები, დარწმუნება, დიურენმატი, ერიკ-ემანუელ შმიტი, ვიქტორიანული ინგლისი, ლიტერატურა, ლიტერატურული ბლოგი, ორჰან ფამუქი, ჯევდეთ ბეი და მისი ვაჟიშვილები, ჯეინ ოსტინი
ორჰან ფამუქის “ჯევდეთ ბეი და მისი ვაჟიშვილები” – ოჯახური საგები არასდროს მხიბლავდა (უამრავი სახელის დამახსოვრება არცთუ სასიამოვნო იყო : )), თუმცა ფორსაიტებიც გავიცანი, ბუდენბროკებიც, ბუენდიებიც და ახლა იშიქჩიებიც. ოდნავ “ნელი” რომანი აღმოჩნდა, მაგრამ ორჰან ბეიმ ჩვეულ სტილს არ უღალატა – თურქული საზოგადოების განვითარებისა და თურქეთის რესპუბლიკის ჩამოყალიბების რთული გზა გვაჩვენა. ჩვენს თვალწინ აზიური სახელმწიფო ევროპულად გარდაიქმნა და ხალხის ფსიქოლოგიაც ნელ-ნელა შეიცვალა. მიუხედავად იმისა, რომ ჯევდეთ ბეი და მისი ვაჟიშვილები XX საუკუნის 70-იან წლებამდე ცხოვრობდნენ, მათი პრობლემები მოძველებული სულაც არ არის. აღმოსავლურ სამყაროში ჯერ ისევ აქტუალურია ჯევდეთ ბეის ძმის სიტყებიც: “ამ ტრადიციების, აქაური ბინძური, უბადრუკი და უვარგისი ცხოვრების ბრალია ყველაფერი”… ვინ იცის, დღემდე რამდენი თურქი (და არა მხოლოდ) ფიქრობს ასე… მეტი
ბოლო კომენტარები